REKAAN PAKAIAN KHAS WARGA EMAS

Transcription

1 REKAAN PAKAIAN KHAS WARGA EMAS Elfy Fariza Binti Sharkawi Sarjana Muda Seni Gunaan d e ngan Kepujian (Teknologi S e ni Reka) 2013

2 '-uut Kltidmai Mak/Uffilll Akadr. ~ UNJ\'E:R<;m I'IALAI'SIA AItAW~ P ICH IO"IH MIIK"U"QT Q)( QOEI'UlC UNIMQS 1I REKAAN PAKAIAN KHAS WARGA ELFY F ARIZA BINTI SHARKAWI Projek ini merupakan salah satu keperluan untuk Ijazah Sarjana Seni Gunaan dengan Kepujian Teknologi Senireka (Tekstil dan Fesyen) Fakulti Seni Gunaan dan Kreatif UNIV ERSITI MALAYSIA SARAWAK 2013 UNIVERSITI MALAYSIA SARAWAK

3 BORANG PENGESAHAN STATUS TESIS J UDUL : REKAAN PAKAIAN KHAS WARGA EMAS SESI PENGAJIAN: 2012/2013 Saya ELFY FARIZA BINTI SHARKAWI mengaku membenarkan 'tesis ini disimpan di Pusat Khidmat Maklumat Akademik, Universiti Malaysia Sarawak dengan syarat-syarat kegunaan seperri berikut: I. Tesis adalah hak milik Universiti Malaysia Sarawak. 2. Pusat Khidmat Maklumat Akademik, Uni versiti Malaysia Sarawak dibenarkan membuat salinan untuk tujuan pengajian sahaja. 3. Pusat Khidmat Maklumat Akademik, Universiti Malaysia Sarawak dibenarkan membuat pendigitan umuk membangunkan Pangkalan Data Kandungan Tempatan. 4. Pusat Khidmat MakJumat Akademik, Universiti Malaysia Sarawak dibenarkan membuat salinan tesis ini sebagai bah an pettukaran an tara institusi pengajian tinggi. 5. "sila tan kan 0 (mengandungi maklumat yang berdarjah kesejamalan ata u kepentingan sepetti termaktub di dalam AKTA RAHSIA RASMI 1972) (mengandungi makjumat terhad yang te lah DTERHAD ditentukan oleh organisasi/badan di mana penyelidikan dijalankan) D TIDAK TERHAD D;~ Alamat tetap: No.91,lot 580,lrg.Pia la 2 (TANDATANGAN PENYELIA) II~ SIIle\m&D PenI)-u'ah ~ Krullr Taman Sukma,Petra Jaya ~q~=sta S.o\llAWA~ 93050,Kuching,Sarawak. Tarikh: 0'11q::f!~/"'" Tarikh : 0<1! 01/13 i Catatan: * Tesis dimaksudkan sebagai tesis bagi ljazah Dokt.or Falsnfah, Sarjana dan Sarjana Muda * Jika tesis inj SULlT atau TERHAD, sila lampirkan surat daripada pihak berkuasa! organisasi berkenaan dengan menyatakan sekalj sebab dan lempoh tesis ini perlu dikelnsknn sebagai TERHAD. suur atau ii

4 Projek bertajuk ' Rekaan Pakaian Khas Warga telah disediakan oleh Elfy Fariza bin!i Sharkawi dan telah di serahkan kepada Fakulti Seni Gunaan dan Kreatif sebagai memenuhi syarat untuk Ij azah Sarjana Muda Seni Gunaan dengan Kepujian (Teknologi Sen; Reka Tekstil dan Fesyen) Diterima untuk diperiksa oleh: (Cik I Suleiman) Pen s ya~!ilisguldfmlm o logi S ep~~!:d:~ UNlVHRSm MALAYSIA SAIlAwAk Tarikh:... (;>~.I.o.t/!~... iii

5 PENGAKUAN Saya mengaku bahawa tiada bahagian daripada penyelidikan dalam disertai ini telah digunakan sebagai bahan sokongan untuk sesuatu ijazah atau kelulusan sama ada kepada universiti ini atau institut pengajian tinggi lain. (Elfy Fariza binti Sharkawi) No. Matrik: iv

6 PENGHARGAAN Assalamualaikum warahmatullahiwabarakatuh. Alhamdulillah, syukur kehadrat ilahi kerana dengan kuasa, limpah dan kurnia serta keizinannya dapat saya menyiapkan penyelidikan tahun akhir yang bertajuk Rekaan Pakaian Khas Warga Emas. Penghargaan dan ucapan terima kasih yang tidak terhingga kepada penyelia utama saya iaitu Cik Norhayati binti Suleiman yang te lah banyak memberi tunjuk ajar, memberi pendapat dan sokongan kepada saya dan membantu saya dalam menyelesaikan masalah yang timbul sepanjang penyelidikan ini dijalankan. Ucapan jutaan terima kasih kepada ibu dan ayah, Fatimah bt Let dan Sharkawi bin Dawi, ah li keluarga yang lain serta En. Sharfuddin bin Salleh. Semangat, pengorbanan serta berkat doa yang diberikan amatlah dihargai. Kepada semua pensyarah Teknologi Seni Reka, Fakulti seni Gunaan dan Kreatif dan En. Azman Mustapha, selaku juruteknik program Tekstil dan Fesyen dan kepada semua respo nden yang telah banyak membantu dalam proses penyelidikan ini, penghargaan yang tidak terhingga dan ucapan terima kasih di atas segala bantuan yang telah diberikan. Akhir sekali, ucapan terima kasih kepada rakan-rakan sepetjuangan kerana banyak memberikan semangat dan bantuan dan sokongan sepanjang penyelidikan ini dij alankan. v

7 lsi KANDUNGAN PERKARA Borang pengesahan MUKASURAT II Pengesahan Pengakuan Penghargaan lsi kandungan Abstrak Abstract III IV V V I x XI BABt LATAR BELAKANG KAJIAN 1.0 Pengenalan Warga Emas Definisi Pakaian 1.0J Defini si khas 1.1 Permasalahan kajian 1.2 Persoalan kaj ian 1.3 Objektif kaj ian 1.4 Kepentingan kajian 1.5 Skop kajian 1.6 Lokasi kajian vi

8 Limitasi kajian Hipotesis kajian Kesimpulan 8 BAB KAJIAN LEPAS Pengenalan Tesis Kes impulan 13 BAB3 3.0 Pengenalan METODOLOGI PENYELJDIKAN Metodologi kaj ian Rajah 4 : Carta Metodologi Penye lidikan Data Primer Pemerhatian Temubual Borang Kaji Selidik Eksperimentasi Data Sekunder Bahan berjilid Laman sesawang Kesimpulan vii

9 BAB4 HASIL DAPATAN KAJIAN 4.0 Pengenalan Temubual Pemerhatian Borang soal se lidik Bahagian A : Demografik Bahagian umum Reka bentuk pakaian Cadangan responden Eksperimentasi dan persempelan Pemilihan fabrik yang sesuai dan berpotensi Bahan berjijid Kes impulan 66 BABS PRODUK AKHIR 5.0 Pengenalan 67 Rajah 27 : Proses rekaan Perkembangan idea Konsep Lakaran idea Rekaan produk akhir Rekaan produk pertama Rekaan Produk kedua 80 viii

10 5.2.3 Rekaan produk ketiga Rekaan produk keempat 5.3 Kesimpu1an BAB6 v ALlDASI PRODUK 6.0 Pengenalan 6.1 Proses validasi 6.2 Kekuatan dan kelebihan produk Jeni s fabrik Jenis kancing Pengubahsuaian po1a Kelemahan produk Kesukaran mendapatkan fabrik 6.3 Kesimpu Ian BAB 7 RUJUKAN KESIMPULAN 103 BlBLlOGRAFI GLOSARJ LAMPIRAN (A) Harta intelek (8) Costing sheet (C) Layout pattern (D) Borang kaji selidik ix

11 ABSTRAK Warga emas adalah terdiri daripada golongan lel aki dan perempuan dalam lingkungan usia 60-an ke atas. Di kalangan warga emas ini terdapat segelintir yang kurang berupaya dan sukar berdikari dalam melakukan aktiv iti harian mereka. Kajian ini bertujuan untuk mengenalpasti masalah yang dihadapi dalam pemakaian seharian mereka iaitu menfokuskan warga emas di rumah kebajikan. Di antara faktor rekaan pakaian yang menyukarkan pemakaian golongan ini ialah, bukaan dan kancing, bahagian ketiak, lengan, leher, pinggang dan punggung. Metodologi kajian yang digunakan adalah kualitatif dan kuantitatif yang merangkumi pemerhatian, temu bual, borang kaji selidik, eksperimentasi, penghasilan produk dan validasi terhadap rekaan akhir. Berkonsepkan UNIT!, rekaan pakaian warga emas ini mengadaptasikan potongan pola tradisional yang memberi keselesaan dan memudahkan dalam melakukan aktiv iti seharian serta menghasilkan rekaan pakaian khas dirumah kebaj ikan. x

12 ABSTRACT Senior citizens consist of elderl y men and women aged 60 years and above. Among the elderly, there are a few who are less able and more dependent in their daily activ ities. The objective of this research is to identify the problems faced in the daily practices of the elderly with a focus on welfare homes. Among the design factors that complicate the applications are the opening and studs, armpit area, arms, necks, hips and buttocks. The research methodology involves qualitative and quantitative methods namely observation, interviews, questionnaires, experimentation, productions and va lid ation of final design. These had resulted in the creation of the UNITY concepts an elderly clothing design adapted from traditional patterns wh ich provide comfort and ease in performing daily activities and produce special clothing for old folks home. xi

13 BAB 1 LATAR BELAKANG KAJIAN 1.0 Pengenalan Warga emas. Warga emas terdiri daripada lelaki dan perempuan yang sudah berumur dalam Iinkungan 60 tahun ke atas. Terdapat segelintir daripada golongan ini tidak berupaya untuk melakukan aktiviti harian dengan sendiri secara peribadi. Sebagai manusia biasa. gojongan ini juga memerlukan keperjuan-keper/uan tisiologi dan sosio-budaya. ekonomi dan kesihatan untuk terus bidup di dunia ini (rujuk rajah J). Rajah 1 : Warga emas I 2Warga emas menurut takrifan Kementerian Kesihatan Malaysia sebagai mereka yang berusia 60 tabun ke atas. Warga emas begitu ban yak memberi sumbangan kepada negara. Mereka merupakan penasihat ulama kepada kejuarga dan bojeh dikatakan mereka ml adajah aset negara yang paling berharga.di negara maju, umur 60 atau 65 tahun ke atas bersamaan I Sumber : llitp 'II '\'\\~~ g(1{i!!le COnl.nn 2 Dipetik dari : hllp.lj\\\\\\'.lwpkb.g('i1".iiiv 1

14 dengan umur persaraan di negara-negara yang paling maju, dikatakan menjadi permulaan bagi usia tua.(gorman,2000) Klasifikasi umur warga tua berbeza dian tara negara dan dari masa ke semasa kerana perbezaan kelas sosial dan keupayaan fungsi tenaga kerja (Thane, 1978) Statistik 20 10, menunjukkan bahawa warga emas di Malaysia sudah mencecah 9.9 peratus daripada jumlah penduduk, iaitu kira-kira 2 juta orang. Pada tahun 2020, jumlah penduduk tua akan meningkat kepada 12 peratus atau melebihi 3.4 juta sebelum mencecah 15 peratus menjelang Definisi pakaian. Menurut Kamus Lengkap edisi lerham, pakaian dierlikan mengenakan,melekatkan pakaian atau lain-lain pada badan4 Manusia memakai pakaian sebagai salah satu daripada keperluan hidup iaitu fungsi dan aktiviti sos ia!. Pakaian melindungi badan manusia daripada cuaca, persekitaran atau keselamatan. Pakaian juga membawa maksud kebudayaan dan gaya hidup individu itu sendiri. 3 ShalmJ alp ShanmargaraJ3 Julal20 12.Penyedman las,]ii. dl rumah warga lua. KaJlOn kes dl Ixmdaraya fpc/? doli Johor Bahm UnlvCrslti Tun Hussein Onn Malaysia 4 Kalnus Lengkap. Pustaka Zaman Sdn. Dhd. 2

15 1.0.3 Definisi khas. Khas pula memberi maksud istimewa alau tertentu 5 Sebagai contoh pakaian yang direka khas untuk warga emas kerana postur badan golongan ini yang semakin membongkok merupakan salah satu faktor dalam mereka pakaian agar ia lebih praktikal kepada pengguna terutamanya di rumah-rumah kebajikan warga tua. Golongan InI memerlukan pakaian yang lebih praktikal bagi memudahkan dan memberikan keselesaan kepada mereka. Rekaan pakaian ini adalah salah satu rekaan bagi warga emas agar lebih selesa. Rekaan ini lebih menlurus kepada warga emas yang mahukan keselesaan serta sesuatu yang boleh memudahkan mereka dalam berpakaian tanpa bantuan indiyidu lain. Walaupun mereka sudah tua, rekaan yang bergaya juga di ambil kira dalam kriteria produk akhir. Kajian rekaan pakaian bagi warga emas adalah satu rekaan yang berni lai serta mendapat perm intaan yang tinggi dari pasaran. Terdapat pelbagai rekaan pakaian bagi warga em as di pasaran. Dari masa ke semasa, pelbagai rekaan yang sentiasa berubah-ubah mengikut peredaran zaman. Namun rekaan yang sedia ada masih tidak memberi kepuasan pad a diri mereka. Contohnya dari segi rekaan yang terlalu rumit serta pemilihan material yang digunakan tidak bersesuaian dengan citarasa dan kehendak mereka. 5 Kamus Lengkap. Pu slaka Zaman Sdo. Bhd. 3

16 Pakaian yang longgar juga memberi keselesaan kepada golongan tua. In i kerana ia memudahkan untuk di sarungkan ke badan serta bagi memudahkan pergerakan mereka (rujuk rajah 2). Rajah 2 : Rekaan pakaian yang memberi keseiesaan di pasaran tempatan. Lazimnya goio ngan tua amat sensitif terhadap deria sentuhan terutama geseran fabrik pada kulit. Dengan itu, kesesuaian pemilihan material yang bersesuaian amat dititikberatkan dalam penghasilan pakaian bagi go longan tua ini untuk memastikan tahap keselesaan yang maksima. 1.1 Permasala han kajia n. Terdapat beberapa permasalahan yang telah dikenalpasti antaranya: I. Kebanyakan rekaan pakaian untuk yang sedia ada dipasaran tidak menepati dengan kesesuaian umur dan postur badan warga emas. II. Kurang eksplorasi terhadap potongan pola dan material untuk bukaan yang praktikal pada pakaian. Ill. Tiada pakaian khas untuk warga emas di rumah kebajikan. 4

17 1.2 Persoalan kajian. Kajian ini memberi fokus terhadap eksperimentasi rekaan pakaian bagi warga emas yang mengalami masalah dalam berpakaian. Terdapat beberapa as pek yang masih menimbulkan beberapa persoalan. Antaranya ialah; I. Apakah masalah yang di hadapi oleh warga emas dalam berpakaian? II. Bagaimanakah potongan pola yang praktikal untuk rekaan pakaian golongan ini? III. Apakah fungsi pakaian khas untuk warga emas dirumah kebaj ikan? 1.3 Objektif ka.iian. I. Mengena lpasti masalah-masalah rekaan pakaian untuk warga emas yang sedia ada di pasaran tempatan. II. Eksperimentasi potongan pola dan material yang berpotensi untuk diadaptasikan ke dalam rekaan. III. Menghasilkan rekaan pakaian yang Iebih praktikal dan khas kepada warga emas. IV. Membuat validasi terhadap rekaan akhir. 1.4 Kepentingan kajian. Kepentingan kajian terhadap rekaan pakaian kh as warga emas adalah bertujuan bagi menghasilkan satu rekaan baru yang mempunyai potongan pakaian yang praktika l untuk pemakaian warga emas terutama sekali di rumah kebajikan. 5

18 Tujuannya ialah supaya rekaan ini dapat diterima oleh lapisan masyarakat terutama warga e mas yang tidak berupaya menyarungkan pakaian ke badan sendiri. 1.5 Skop kajian. Sasaran kajian terd iri daripada warga em as yang berada dalam lingkungan umur 60 tahun hi ngga 90 tahun yang mas ih menggemari fesyen serta keselesaan untuk mereka. Sasaran juga kepada warga emas yang berada dirumah kebajikan. Kajian juga dibuat terhadap potongan pakaian, penggunaan material dan teknik-teknik yang diaplikasikan pad a rekaan terkini. 1.6 Lokasi kajian. Kajian dijalankan disekitar bandaraya Kuehing. rusat-pusat yang dikena l pasti ada lah seperti pusat jagaan warga tua rumah Seri Kenangan Kuching Batu 12, pu sat perkhidmatan warga tua Jalan Ong Tiong Swee, Rumah Orang T ua Islam Berwaris, Wisma Kebajikan dan juga di ko mpleks membeli be lah. Kajian ya ng utama lebih tertumpu kepada rumah kediaman individu yan g terbabit seperti di Taman Perumahan Bandar Baru Semariang. di Kampung Rampangi dan di taman perumahan Taman Sukma. 1.7 Limitasi kajian. Kajian ini dij alankan adalah untuk menghasilkan rekaan pakaian khas warga emas lelaki dan wanita. Rekaan pakaian ini terbahagi kepada rekaan untuk blo use, kain sarung, seluar dan kemeja - T sebagai satu produk yang sejagat dan pakaian 6

19 seragam di rumah-rumah kebajikan sekitar bandaraya Kuching. Selain daripada itu, rekaan ini juga di khususkan kepada warga emas ya ng separa lumpuh supaya dapat membantu menyelesaikan masalah mereka dan penjaga di dalam proses pemakaian baju. Kajian ya ng dijalankan ini juga akan melalui proses pengumpulan dan pemprosesan data untuk meneari material yang bersesuaian sepel1 i jenis kancing, fabrik, warna dan potongan pola trad isional kaum yang bersesuaian untuk rekaan. Proses eksperimentasi dan validasi dilakukan untuk meneari kelebihan dan kekurangan produk yang dihasilkan. 1.8 Hipotesis kajian. Melalui hasil pemerhatian yang telah dibuat o leh pengkaji, warga emas memerlukan pakaian yang lebih praktikal supaya ia akan memudahkan perjalanan aktiviti seharian mereka. Pakaian yang dihasilkan haruslah mempunyai bukaan yang luas pada lengan, badan serta saiz yang besar dan berbeza potongannya dari baju yang kebiasaan digunakan oleh golongan muda-mudi. Ini akan memudahkan mereka menyarung pakaian di badan sendiri dan menjalankan aktiviti harian mereka. 1.9 Kesimpulan. Membantu warga emas untuk mereka pakaian khas ya ng selesa dari segi reka bentuk, jenis fabrik serta pola rekaan yang bersesuaian dengan setiap masalah yang dihadapi oleh mereka ketika menyarung dan menanggalkan pakaian. Dengan In I, 7

20 masalah berpakaian yang dihadapi oleh warga emas ini serba sedikit berjaya di selesaikan. Kajian ini diharap dapat membantu meneari data-data sebagai panduan dan maklumat yang khusus dalam proses yang seterusnya. 8

21 BAB2 KAJIAN LEPAS 2.0 Pengenalan. Kajian lepas penting untuk mengetahui sumber rujukan yang telah digunakan o leh penyelidik berdasarkan kajian yang telah dibuat o leh pengkaji-pengkaji lepas dan merujuk tesis yang telah dihasilkan oleh mereka. Selain itu, kajian lepas ini bertujuan untuk mencari bahan bukti bagi membuktikan kesahihan sesuatu kajian yang telah dikaji atau sebagai bahan sokongan dalam setiap kajian yang dibuat. Dalam penyelidikan ini, kajian rekaan untuk pakaian warga emas belum dilakukan, tetapi ia sama dari aspek pengaplikasian potongan pola. Data data yang diperolehi adalah melalui pembacaan bahan berjilid yang berkaitan dengan penghasilan rekaan khas untuk warga emas. Tujuannya adala h untuk mengumpulkan maklumat sebagai bahan kajian untuk proses yang seterusnya. 2.1 Tesis. Menerusi kajian ya ng dijalankan o leh pengkaji Muhammad bin Zakaria (2010), Universiti Ma laysia Sarawak, pengkaji menfokuskan kepada Potongan pakaian tradisional melayu untuk diaplikasikan ke dalam penghasilan rekaan pakaiao berkousepkan reka bentuk sejagat (untuk pesakit angin ahmar). Pengkaji mendapali potongan pakaian tradi sional Melayu yang berbentuk geometrik dan ringkas dapat memberi keselesaan dan berpotensi untuk diterapkan ke dalam rekaan berkonsepkan reka bentuk sejagat. Rekaan kajian yang dihasilkan juga menitikberatkan bahagian bukaan, jenis kancing, keselesaan pengguna, material yang 9

22 digunakan dan yang paling penting, beliau berharap ia dapat membantu meringankan beban yang dialami oleh individu yang menghidap penyakit Angin Ahmar (rujuk jadual J). lmej Produk 1. Keterangan Jenis kancing dan teknik yang digunakan. Pandangan hadapan Pandangan bejakang OJahan daripada potongan pakaian tradisional Riau Pahang dan baju kurung pesak gantung. Teknik Shirring Kancing Velcro Teknik Shirring pada bahagian siku lengan. Penggunaan kancingjenis Ve lcro pad a bahagian bukaan. Produk2. Jenis teknik yang digunakan. Sahagian bahu. Bahagian bejakang Pandangan hadapan Pandangan belakang Menggunakan poja asal potonga n pakaian tradisional MeJayu, baju teluk bejanga. Teknik shirring digunakan pad a bahagian bahu dan belakang. 10

23 Imej Produk 3. Keterangan Jenis teknik yang digunakan. Pandangan hadapan Pandangan belakang Teknik apl/icate pada bahagian kolar dan bahu. Jaduall : Rekaan pakaian berkonsepkan rekabentuk sejagat (untuk pesakit Angin Ahmar). Rumusan daripada kajian Muhammad bin Zakaria, persamaan yang terdapat di dalam kajian yang dijalankan ini adalah pengubahsuaian teknik potongan pola pakaian tradisional di dalam rekaan, penggunaan jenis kaneing yang mudah dan persamaan dari segi objektif untuk menyelesaikan masalah dalam pemakaian. Kajian yang telah dijalankan o1eh pengkaji Prof. Madya Dr. Hjh Nazlina Shaari, pensyarah program Teknologi Senireka Tekstil dan Fesyen Fakulti Seni Gunaan dan Kreatif Universiti Malaysia Sarawak yang bertajuk "Easy Wear" (pakaian untuk orang kurang upaya yang menggunakan kerusi rod a) juga menerapkan potongan pakaian tradisional Melayu iaitu baju kurung untuk menghasilkan rekaan. Beliau telah mengkaji pembuatan rekaan, bukaan dan jenis kaneing yang sesuai untuk memudahkan pemaka ian bagi pesakit. Beliau juga mengekalkan ciri tradisional Melayu baju kurung dalam rekaan yang dihasi lkan (rujuk rajah 3). 11

24 Rajah 3 : Rekaan ' Easy wear' Rumusan daripada kaj ian Prof. Madya Dr. Nazlina Shaari didapati mempunyai persamaan daripada pengaplikasian potongan po la pakaian tradisio nal dan mem bantu menye lesaikan masalah dalam pemakaian tanpa memerlu kan bantuan. Selain itu,kaj ian yang dijalankan o leh Siti Sal wani bi nti Dollah (2007), Uni versiti Malaysia Sarawak, iaitu K ajian rekaan busana anggun atau couture untuk pakaian mengandung halaman 16, pengkaji tersebut mendapati bahawa el emen yang harus di tekankan untuk menghas il kan reka bentuk pak aian yang baik ada lah dari segi kesesuaian, pola potongan pakaian dan pengapl ikasian eksperimen yang sesua l. Sorotan kajian Ie pas daripada Doris Padmini, N or A ini Idris. Norlail a Abu Bakar dan Ong Bee K im mengkaji tentang Kesan P eningkatan J angka Hayat di M a laysia di mana peningkatan jangka hayat penduduk ini menyebabkan kumpulan umur yang lebih tua mening kat secara s igni fikan. Peningkatan jangka hayat mempunyai implikasi terhadap ekonomi dan sosial. 12